Δημοφιλείς αναρτήσεις

Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2008

Η ιδεολογική ακαμψία και οι εντεύθεν αδυναμίες

Σε μια εποχή, που τα αρχεία της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. έχουν ανοίξει και δεκάδες μελετητές εξετάζουν εξονυχιστικά τα πεπραγμένα του κυρίαρχου τότε Κ.Κ.Σ.Ε., η εμμονή του Κ.Κ.Ε. στη μνεία, σε βαθμό λατρείας, του Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Τζουγκασβίλλι, γνωστού ως "Στάλιν", προκαλεί απορία. Διότι, αν κάποια εποχή ένα πέπλο μυστηρίου κάλυπτε όσα ελάμβαναν χώρα στην αχανή αυτή χώρα, με την εξαίρεση όσων φανερώνονταν από κείμενα αντιφρονούντων, όπως ο Σολζενίτσιν, ο Ζαχάροβ και ο Γκίνζμπουργκ, που γρήγορα καταδικάζονταν συλλήβδην ως συκοφάντες, συνοδοιπόροι του καπιταλισμού, πράκτορες του ιμπεριαλισμού και άλλα από το πλούσιο ξύλινο λεξιλόγιο των ορθοδόξων οπαδών του κομμουνισμού, τα τελευταία χρόνια η αποκάλυψη αρκετών στοιχείων από την εποχή της παντοδυναμίας του Στάλιν και του κύκλου του θα έπρεπε κανονικά να έχει στρέψει κάθε κομμουνιστικό κόμμα στην καταδίκη του σταλινισμού.
Αν και αρκετά ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα προέβησαν σε αυτή την τακτική, το Κ.Κ.Ε. αρκέστηκε απλά να σιγήσει επί σειρά ετών, αρχής γενομένης από το 1956, όταν το Κ.Κ.Σ.Ε. κατεδίκασε το σταλινισμό και τις πρακτικές του. Η κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ. προκάλεσε μια αρχική σύγχυση στα ανά τον κόσμο κομμουνιστικά κόμματα, η οποία ξεπεράστηκε είτε με την απάλειψη του όρου "κομμουνιστικό" από την προμετωπίδα τους είτε με την αναγωγή στο πλούσιο και ιστορικό παρελθόν του κομμουνισμού, ιδίως αυτό της κοιτίδας του, της Ρωσσίας. Η ταχύτατη κατάρρευση όλων των κομμουνιστικών καθεστώτων της Ευρώπης, πέρα από τις ευφάνταστες θεωρίες που αναπτύχθηκαν, κατέδειξε την αδυναμία αυτού του πολιτικού συστήματος αλλά και τη δίψα των πολιτών των χωρών του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού για πολιτικές αλλαγές.
Αυτή,όμως,η πραγματικότητα ελάχιστα πτόησε ή επηρέασε τους ημεδαπούς ορθοδόξους κομμουνιστές, όπως αυτοί εκφράζονται από την πολιτική του Κ.Κ.Ε. Απόδειξη ότι, ενώ επί σειρά ετών απουσίαζε πάσα μνεία του ονόματος του Στάλιν στο κόμμα αυτό, με την κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ. όχι μόνο επανήλθε η αναφορά στο όνομα αυτό αλλά και κρίθηκε σκόπιμο να εξεταστεί η φθορά του κομμουνισμού από την εποχή της καταδίκης του σταλινισμού το 1956 και εντεύθεν. Με άλλα λόγια, κρίθηκε ότι ο Στάλιν υπήρξε ο τελευταίος επαναστάτης ηγέτης του Κ.Κ.Σ.Ε.
Και τα εγκλήματα του Στάλιν; Οι εκκαθαρίσεις μέσα στο ίδιο του το κόμμα; Οι δίκες-παρωδία της Μόσχας; Τα εκατομμύρια των εκτοπισμένων στα γκούλαγκ; Η προσωπολατρεία του Στάλιν, έννοια εντελώς ξένη με όσα πρεσβεύει ο κομμουνισμός; Απλά δεν υπάρχουν για το Κ.Κ.Ε. ή θεωρούνται αποτέλεσμα της συνυπαιτιότητας όσων υπηρετούσαν εκείνη την εποχή τον κομμουνισμό. Κοινώς κάτω τα χέρια από το Στάλιν!
Η κρίση αυτή, όσο και αν πρέπει να γίνεται σεβαστή σε ένα πολυφωνικό και, εντεύθεν, δημοκρατικό περιβάλλον, εν τούτοις προβληματίζει. Διότι είναι οικοδομημένη στην απλή άγνοια ή την παράκαμψη όσων έλαβαν χώρα επί Στάλιν και, κατά γενική ομολογία, στέρησαν από το καθεστώς τη δυνατότητα να εγκαθιδρύσει σχέσεις εμπιστοσύνης με το λαό της Ε.Σ.Σ.Δ. άλλως να δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες του να στηρίξουν το καθεστώς αυτό. Η απόλυτη κατάρρευση του καθεστώτος στη χώρα αυτή αλλά και η απροθυμία των πολιτών τα πρώτα σκληρά μετακομμουνιστικά χρόνια να επιστρέψουν στην αγκαλιά των κομμουνιστών απλά κατέδειξε αυτή την έλλειψη πίστης προς το σύστημα αυτό.
Προβληματισμός για τη λογική του Κ.Κ.Ε.; Σαφώς, αν και σε ένα δημοκρατικό καθεστώς αυτές οι αντιλήψεις πρέπει να είναι σεβαστές. Αλλά με αυτά τα εφόδια μπορεί αυτό το κόμμα να εγγυηθεί κάποια βιώσιμη προοπτική στους τρίτους; Και ένα κόμμα, που υποκρίνεται ότι κάνει αυτοκριτική, σε τί μπορεί να διαφοροποιηθεί από τα δύο κόμματα εξουσίας, άλλως πώς μπορεί να καρπωθεί τη φθορά τους και να προτείνει χειροπιαστές λύσεις για τη χώρα ;

2 σχόλια:

Pellegrina είπε...

Θα έλεγα, ας μην παρελθοντολογούμε όμως κι εμείς! Είναι όντως πρόβλημα το ΚΚΕ, αλλά ίσως είναι καλό να το διατηρούμε (ξέρω, θλιβερή λέξη!), μήπως (και) από εκέι προέλθει κατι αριστερό καινούργιο. Έχω και την αίσθηση ότι το ελληνικό ΚΚΕ πάσχει από τον εγγενή συντηρητισμό και την πατερναλιστική ψυχολογία του Έλληνα
γενικά. Όσο για εγκλήματα, πιο πολύ από τη θεωρητική υποστήριξη του Στάλιν, πιο πολύ κι από τον πόλεμο μέχρι θανάτου που είχαν κηρύξει σε άλλους αριστερούς (πχ Τροτσκιστές) αυτό που δεν μπορεί να δεχτεί η δική μου συνείδηση είναι που έβαζαν τα αγνά μέλη τους να αυτοκτονούν με τη περίφημη άρνηση της "δήλωσης", λες και θα κόστιζε τίποτα μια δήλωση στο χαρτί. Κατ εμέ πρόκειται για ψύχωση. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την αποκάλυψη του Φαράκου ότι το ελληνικό ήταν το μόνο κομμουνιστικό κόμμα που τήρησε αυτή τη γραμμή. Αλλού τους έλεγαν "υπογράψτε να σωθείτε και σκασίλα μας. θα συνεχίσετε να είσαστε κομμουνιστές'. Έτσι κι αλλιώς συνωμοσιολόγοι και παράνομοι και κατάσκοποι πρώτης τάξης ήταν, εκεί εξάντλησαν την "παλικαριά" τους; Μικρά κορίτσια, αθώοι νέοι εκτελέστηκαν'ηρωικά" έτσι, στημένα στο απόσπασμα στα 18 τους χρόνια για το τίποτα, ενώ οι δικαστές προσπάθησαν να τους πάρουν μια λέξη για να τα σώσουν. Με τέτοια πρόσφατη μνήμη η Ελλάδα συλλήβδην είανι φυσικό να το ε΄χει ρίξει στο σορολόπ, δνε επιβιώνεις από τέτοια μνήμη αν δεν πουλήσεις τρέλα. Μια κουβέντα θα ήθελα από το ΚΚΕ επ αυτού, πιο ουσιαστική από γενικόλογο και μασημένο "κάναμε λάθη".
Πάντως και παρόλα αυτά(ή ίσως για αυτά) κατι τραγικό μου "κάνει" αυτό το κόμμα. Άκου και το "Αλέκα" του Πανούση, αν δεν το εχεις ακούσει..

περιούσιος είπε...

@ pellegrina

Συμφωνώ ότι η παρελθοντολογία βλάπτει και ως τέτοιο στοιχείο βλάπτει και το Κ.Κ.Ε. και εκεί εστιάζω. Δυστυχώς, το καινούργιο αριστερό ελάχιστες φορές έχει προέλθει από το Κ.Κ.Ε. Ίσως στο μακρυνό παρελθόν να είπε κάτι καινούργιο αλλά εδώ και αρκετά χρόνια αισθάνομαι ότι ακούμε την ίδια κασσέτα. Και το θέμα δεν είναι να δικαιολογούμε ένα κόμμα, που παρουσιάζει τα ίδια συμπτώματα με το μέσο Έλληνα.
Οι περιβόητες δηλώσεις μετάνοιας αποτελούν ένα κατάμαυρο σημείο το Κ.Κ.Ε. Υπάρχουν και τα λαμπρά στελέχη, τύπου Μπελογιάννη, Μαλτέζου, Πλουμπίδη και άλλοι, που το ίδιο το Κ.Κ.Ε. τους "πούλησε".Η εξουσία του κόμματος αυτού κατέστρεψε πολύ κόσμο και πρόδωσε τα όποια ιδανικά του. Και αν ενίοτε βλέπουμε τα δύο μεγάλα κόμματα της τελευταίας 35ετίας να παραδέχονται ότι έσφαλαν, πούλησαν, κατέστρεψαν κ.λπ. το Κ.Κ.Ε. ποτέ δεν το άκουσα να κάνει μια αυτοκριτική. Απλά, όταν δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς, σιωπούσε. Αλλά αυτοκριτική δεν έκανε. Και εκεί εστιάζω.
Το "Αλέκα" του Πανούση δεν το έχω ακούσει και θα το έχω υπόψη.